Opnieuw dreigen tentenkampen voor vluchtelingen: kabinet vraagt Gelderland binnen vier weken om 600 extra plekken

Het kabinet vraagt de provincie Gelderland binnen een maand zeshonderd nieuwe opvangplekken voor asielzoekers vrij te maken, waar nodig in tentenkampen en sporthallen. De eerste 150 asielzoekers moeten komende maandag al onderdak krijgen. Noord-Brabant krijgt precies hetzelfde verzoek. In de provincie Utrecht moeten binnen een maand tweehonderd extra bedden worden gerealiseerd. De commissarissen van de Koning moeten de zoektocht naar nieuwe plekken coördineren.

Volgens een woordvoerder van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) zijn er het afgelopen jaar te weinig opvanglocaties gerealiseerd om alle asielzoekers onder te brengen. Inmiddels verblijven er meer asielzoekers in noodopvanglocaties dan dat er leven in reguliere asielzoekerscentra. In al die locaties zijn vrijwel alle bedden bezet. ,,We hebben geen enkele marge meer”, zegt de COA-woordvoerder.

Tegelijkertijd sluiten ook nog eens op verschillende plekken opvanglocaties. Zo is er voor een groep jonge vluchtelingen geen plek meer in een vakantiepark in Zelhem. Zij moeten deze maand elders worden onderbracht. Ook de grote paviljoens in Nijmegen, waar 1200 vluchtelingen werden ondergebracht, sluiten de deuren. Het COA heeft de grootste moeite deze mensen een nieuwe plek te bieden. Daarnaast is het zeker voor jonge asielzoekers lastig dat ze steeds moeten verhuizen. ,,Ze gaan in een bepaalde gemeente naar school en moeten dan weer alles achterlaten.”

De nieuwe noodkreet zet gemeenten voor een flinke opgave. Veel van de gemeenten hebben de afgelopen jaren al gezocht naar mogelijkheden voor asielopvang. Eind vorig jaar lieten diverse gemeenten aan deze krant weten weinig mogelijkheden te zien om nog plekken te realiseren. Omdat grote locaties al in gebruik zijn door vluchtelingen uit Oekraïne, is er weinig leegstaand vastgoed over.

Dat weet het kabinet ook, dus wordt er opnieuw gedacht aan sporthallen en tijdelijk paviljoens op grote grasvelden. In totaal wil het kabinet vijfduizend noodopvangplekken realiseren binnen een maand. Tot en met 1 juli moeten er zelfs 12.000 plekken komen. ,,De structurele oplossingen zijn er te weinig”, zo zegt een woordvoerder van het COA. Provincies die nu verhoudingsgewijs minder asielzoekers opvangen, zoals Noord- en Zuid-Holland, krijgen de grootste opgave op hun bordje.

Burgemeester Hubert Bruls van Nijmegen laat in elk geval al weten dat een ‘nieuw Heumensoord niet aan de orde is'. Eerder verbleven al duizenden vluchtelingen uit vooral Syrië (2015) en Afghanistan (2021) daar, in een geïmproviseerd tentenkamp tussen Nijmegen en Malden. ,,De situatie is heel ernstig en de druk is enorm, maar in Nijmegen komen op korte termijn al twee nieuwe, tijdelijke voorzieningen”, zegt Bruls, die ervanuit gaat dat Nijmegen daarmee wel aan het verzoek voldoet. ,,Het is niet dat wij nu nog meer alternatieven aan het bedenken zijn, er zijn ook veel gemeenten die aantoonbaar minder doen dan Nijmegen.”

Een nieuwe Spreidingswet moet ervoor zorgen dat er structureel meer vaste asielzoekerscentra bijkomen in Nederland. Die wet levert op dit moment echter nog geen nieuwe plekken op. Voor de realisatie van een permanent azc moeten onder meer veel vergunningenprocedures worden doorlopen. Dat vergt veel tijd.